Burun Tıkanıklığı Nedir?
Burun geçişlerinin daralması veya burun içindeki şişlikler nedeniyle normal burun solunumunun engellenmesi burun tıkanıklığı olarak bilinir. Burun içindeki kan damarlarının genişlemesi, burun etlerinin (konka) büyümesi veya burun içindeki mukozanın iltihaplanması neden olabilir.
En önemli belirtileri aşağıdakilerdir:
Burun Tıkanıklığı: Burun içinde hava geçişinin zorlaşması, burun tıkanıklığı olarak bilinen bir hissi oluşturur.
Burun Akıntısı: Burun mukozası tıkanıklık nedeniyle tahrip olabilir.
Hapşırma ve Kaşıntı: Hapşırma ve kaşıntıya neden olabilir.
Boğazda Akıntı: Burun akıntısı boğazın içine girebilir ve tahrişe neden olabilir.
Ses Değişiklikleri: Burun ve boğazdaki dokuların şişmesine neden olabilir ve bu da ses değişikliğine neden olabilir.
Burun tıkanıklığı geçici veya kalıcı olabilir ve çok sayıda farklı nedenle ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler arasında şunlar yer alabilir:
Soğuk algınlığı veya grip gibi viral enfeksiyonlar Alerjik rinit (örneğin, polen, toz akarları veya evcil hayvanlara karşı alerji), sinüzit (sinüs iltihabı), burun etlerinin büyümesi (konka hipertrofisi), burun içi polipler, ilaçlar veya bazı kimyasal maddelerin etkisi, sigara içmek veya pasif içici olmak, burun travmaları veya nazal septumun deviasyonu, burun tıkanıklığı nedeniyle yaşam kalitesini olumsuz Burun tıkanıklığının nedenini belirlemek ve uygun tedaviyi almak için bir doktorla görüşmek çok önemlidir.
Burun Tıkanıklığı Neden Olur?
Sağlıklı nefes almak burunla başlar. Büyüme gelişme geriliğinden tutun da, tekrarlayan farenjit atağına kadar çok farklı hastalıklara sebebiyet verebilir. Özellikle akciğer kaynaklı kalp hastalığına kadar giden tablolara yol açabilir. Burun tıkanıklığını temelde 4 ana başlık altında toplayabiliriz.
Yapısal nedenler
Bu sınıfta en sık karşımıza çıkan sebep septum deviasyonu dediğimiz burun ortasında bulunan kemik ve kıkırdaktan oluşmuş, burnu iki bölüme ayıran yapının eğriliğidir. Bu eğrilik doğumsal olabileceği gibi sonradan olan travmalara da bağlı olabilir.
Burun gelişimi 18 yaş gibi tamamlanır. Bu yaşa kadar olabilecek ufak travmalar dahi burun gelişimini bozabilir. Toplumda en sık burun tıkanıklığı sebebi septum deviasyonudur ve kesin tedavisi cerrahidir.
Diğer yapısal sebeplerden biri de konka dediğimiz burun içinde solunan havayla temas yüzeyini artıran çok büyüdüğünde kendisi tıkanıklık yapan nazal konkalarıdır (burun eti). Konka hipertrofisini özellikle alerjik hastalarda daha çok görebiliriz.
Konka hipertrofisinde burun tıkanıklığı çoğunlukla dönemsel ve ortama bağlıdır. Beraberinde sulu burun akıntısı çoğunlukla vardır. Konka hipertrofisinde bir takım lokal spreyler tedaviye yardımcı olsa da, gerektiği durumlarda konka cerrahisi yapılabilir. Bunu da lokal anesteziyle poliklinik şartlarında radyofrekans dediğimiz radyo dalgalarıyla yapmak mümkündür.
Yine çocuk yaş grubunda burun tıkanıklığının önemli bir sebebi adenoid dokusu (geniz eti) dediğimiz geniz bölgesinde bulunan bademcik benzeri bir dokudur. Bir yaşa doğru büyümeye başlar, 13 yaş itibariyle kendiliğinden kaybolur. Çocukta ciddi bir burun tıkanıklığı oluşturuyorsa horlamaya ve uyku apnesine yol açıyorsa cerrahi olarak alınmalıdır.
Yapısal sebeplerin arasında burun tümörlerini de sayabiliriz. Ayrıntılı bir endoskopik muayene ile burun içinde gerek septumdan gerekse konkalardan kaynaklanan tümöral oluşumlara rastlanabilir. Burun tümörleri az görülmekle beraber, kötü kokulu akıntı, anlamsız burun kanamaları ve baş ağrısı şikayetinde akla gelmelidir.
Nazal polipler özellikle alerjik rinitli hastalarda oluşabilen burun içine sinüslerden de sarkan iyi huylu yumuşak dokulardır. Burun muayenesinde direk gözlemle tanı konabilir. Çekilecek sinüs tomografisiyle nerelerden oluştuğu ve yaygınlığı hakkında bilgi sahibi olunabilir ki bazen dışardan görülebilir boyutlara kadar büyüyebilir. Tedavisi cerrahidir.
Özellikle çocuk yaş grubunda tek taraflı kötü kokulu burun akıntısında burunda yabancı cisim akla gelmesi gereken ilk sebeptir. Şüpheli durumlarda muayenesi bu yönden yapılmalı ve tedavisi de yabancı cismin çıkartılmasıdır.
Enfeksiyon
Burun içindeki mukozanın virüsler veya bakteriler yoluyla kontaminasyonuna bağlı olarak burun tıkanıklığı, burun kaşıntısı, burun akıntısı şeklinde kendini gösteren bir klinik tablodur. Akıntı genelde serömüköz dediğimiz sulu olabilir ki viral hastalıklarda böyledir.
Akıntının rengi sarıya dönerse ve koyulaşırsa çoğunlukla bakteriyel enfeksiyon eklenmiştir. Genel KBB muayenesinde tanı konabilir, şüpheli veya dirençli durumlarda kültür alınabilir veya radyolojik incelemelere gerek duyulabilir.
Tedavide lokal burun spreylerinden dekonjestan dediğimiz burun açıcı ilaçları kullanabiliriz. Burun tıkanıklığı ve genel şikayetler bu ilaçlarla geçmiyorsa yeni bir muayene ile tablo değerlendirilip gerek duyulursa antibiyotik tedavisine de ihtiyaç duyulabilir.
Alerjik Rinit
Rinit burun içindeki örtünün (mukozanın) enflamasyonudur. Alerjik rinit ise bu enflamasyonun belli sebeplere bağlı olarak (polen, ev tozu, küf mantarı) aşırı şekilde ortaya çıkmasıdır. Alerji yabancı olma durumudur. Genetik bir hastalıktır.
Burun tıkanıklığı, hapşurma nöbetleri, geniz akıntısı, burun kaşıntısı ve öksürük nöbetleri ile ortaya çıkar. Bu şikayetler ev tozuna bağlı ise her mevsim,özellikle kışın görülür. Polene bağlı ise mevsimseldir. Tanı hastanın şikayetleri ve muayene ile konur.
Testte çıkmak zorunda değildir. Alerji testleri tedavide yol göstericidir. Tedavide korunma, ilaç tedavisi, aşı tedavisi, cerrahi tedavi (yardımcı tedavidir) olarak planlanır. Korunma çok önemlidir ve alerjen tespit edilebilirse alerjenden kaçınmak şarttır.
İlaç tedavisinde burun açıcı spreyler, kortizonlu spreyler, antihistaminik dediğimiz haplar ve alerjen önleyici haplar kullanılır. Alerjik rinitin kalıcı olan tek tedavisi aşı tedavisidir (immünoterapi).
Aşı tedavisi kişiye alerjenin direk verilmesi mantığı ile hastayı alerjenle tanıdık hale getirmedir. İyi seçilmiş hastalarda başarı %90`lara çıkabilir. Alerjik rinitli hastada yapısal bozukluk varsa mutlaka cerrahi olarak düzeltilmelidir ki yardımcı tedavidir.
Vazomotor Rinit
Çevresel ortama (klima, sigara, kötü koku, parfüm vb.) bağlı burun tıkanıklığı, sulu burun akıntısı şikayetleri vazomotor rinitin belirtileridir. Vazomotor rinit burnun fizyolojisini sağlayan sinirlerin yapısal bozukluğudur. Bu bozukluk burun damarlarındaki büzülme ve genişlemenin zamansız olmasına sebebiyet verir.
Vazomotor riniti tiroid fonksiyon bozukluklarında, stres durumunda, gebelikte ve birtakım ilaç kullanımında da görebiliriz. Vazomotor rinit tedavisinde kortizonlu burun spreyleri ve bazı semptomatik (şikayet giderici) ilaçlar kullanılabilir.
Burun Tıkanıklığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Burun tıkanıklığının nedeni ve şiddeti, yöntem seçimini etkiler. İşte burun tıkanıklığının tedavi yöntemlerinden bazıları:
İlaç Kullanımı:
Dekonjestanlar: Burun tıkanıklığını azaltmak için dekonjestan ilaçlar kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar uzun süreli kullanılmamalıdır, çünkü bağımlılık yapabilir.
Antihistaminikler: Alerjik antihistaminik ilaçlar kullanılarak tedavi edilebilir.
Burun İçi Spreyleri: Burun içi spreyler, mukozanın şişmesini ve tıkanıklığı azaltabilir. Bununla birlikte, burun mukozasını tahriş etmeleri nedeniyle uzun süreli kullanımı tavsiye edilmez.
Alerjilerin Tedavi Edilmesi:
Alerjik rinit nedeniyle burun tıkanıklığı yaşıyorsanız, alerji testleri aracılığıyla alerjenleri tespit edebilir ve bunlardan kaçınmak için önlemler alabilir veya immünoterapi olarak bilinen alerji aşılarını düşünebilirsiniz.
Cerrahi Uygulama:
Kronik bir sonucu olarak ortaya çıkan anatomik sorunlar, cerrahi müdahale gerektirebilir. Burun etlerini küçültmek için (konka küçültme) veya nazal septumu düzeltmek için (septoplasti) işlemler yapılabilir.
Ev Bakımı:
Hafifletmek için evde su buharı inhalasyonu, sıcak duşlar almak, bol miktarda su içmek ve nemlendiriciler kullanmak gibi basit yöntemler denenebilir.
Temel Sağlık Sorunları Tedavi Edilmesi:
Kronik hastalıklardan kaynaklanabileceği için temel sağlık sorunlarının tedavi edilmesi çok önemlidir. Örneğin, sinüzit veya astım gibi rahatsızlıkların tedavi edilmesi hafifletebilir.
Tıkanıklığın nedeni ve şiddeti, tedavi seçeneklerini etkiler. Uzun süreli veya şiddetli burun tıkanıklığı olanlar, bir kulak burun boğaz uzmanı veya KBB uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve uygun tedavi seçenekleri hakkında bilgi almalıdır. Bireysel ihtiyaçlar ve tanı, kişinin tedavi planını özelleştirmelidir.
Burun Tıkanıklığı Tedavisi Fiyatları 2024
Burun tıkanıklığı tedavisi fiyatları, kişinin sağlık sigortası, seçilen tedavi yöntemi, doktorun uzmanlığı ve uygulamanın yapıldığı coğrafi bölge gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Burun tıkanıklığı tedavisinin birçok seçeneği ve fiyatı vardır. Burun tıkanıklığı tedavisi fiyatları 2024 hakkında bilgi almak için bizlere ulaşabilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
Tıkalı burnu açmak için ne yapmalı?
Tıkalı bir burnu açmak için aşağıdaki yöntemlerden birini deneyin. Ancak, tıkalı buruna neden olan ana sorunu belirlemek ve uygun tedaviyi almak çok önemlidir. Burun tıkanıklığınız uzun süreli veya şiddetli ise veya altında yatan bir sağlık sorunu varsa, bir hekime başvurmanız çok önemlidir.
Nemlendirici Kullanın: Burun mukozasını nemlendirmek, tıkanıklığı azaltabilir. Nemlendirici bir ortamda veya burun içi spreyler kullanarak nemlendirebilirsiniz.
Burun Temizliği İçin Tuzlu Su: Burun tıkanıklığını hafifletmek ve içini temizlemek için iyi bir yöntem tuzlu su kullanmaktır. Tuzlu su spreyleri veya evde yapabileceğiniz bir karışım kullanabilirsiniz. Başınızı yana çevirin ve burun deliklerine tuzlu su püskürtün. Ardından burun deliklerini temizlemek için bir mendil veya temizlik bezi kullanabilirsiniz.
Burun tıkanıklığını hafifletmek için sıcak bir duş almak veya bir buhar odasına gitmek faydalı olabilir. Burun mukozasının nemlenmesine ve tıkanıklıkların açılmasına yardımcı olmak için sıcak buhar kullanılabilir.
Burun tıkanıklığını azaltmak için yatarken başınızı yükseltin. Başınızı yükseltmek için yastığınızın altına yastıklar koyabilirsiniz.
Decongestant İlaçlar: Burun tıkanıklığını hafifletmek için reçete edilen veya reçetesiz satılan dekonjestan ilaçlar kullanılabilir. Bununla birlikte, uzun süreli olarak bu ilaçları kullanmaktan kaçınılmalıdır, çünkü bağımlılığa neden olabilirler.
Sıvı İçin: Vücudu nemli tutmak azaltabilir.
Alerjileri Kontrol Altına Alın: Alerjiler neden oluyorsa doktorunuzdan yardım alabilirsiniz.
Nazal Stripler: Bazı insanlar hafifletmek için nazal stripler kullanılabilir. Burun deliklerini açık tutmak için bu şeritler kullanılabilir.
Burun tıkanıklığınız uzun süredir devam ediyorsa veya şiddetliyse, doktorunuza danışmanız çok önemlidir. Doktorunuz, tıkanıklığın neden olduğu sağlık sorununu teşhis etmek ve uygun tedaviyi önermek için size yardımcı olabilir.
Doğal yollarla burun tıkanıklığı nasıl açılır?
Doğal yollarla hafifletmek için aşağıdakileri deneyebilirsiniz:
Burun Temizliği için Tuzlu Su:
Hafifletmek ve burun içini temizlemek için tuzlu su harika bir yöntemdir. Tuzlu su karışımı kendiniz yapabilir veya tuzlu su spreyleri satın alabilirsiniz. Burun deliklerinizi tuzlu su ile yıkayın veya püskürtün.
Sıcak hava inhalasyonu:
Hafifletmenin bir yolu, sıcak suyun üzerine eğilerek buharını solumaktır. Sıcak bir duş almak veya sıcak su dolu bir kaba başınızı eğerek buharı solumak buhar inhalasyonuna yardımcı olabilir.
Nesillendiriciler Kullan:
Burun mukozasını nemlendirmek, tıkanıklığı hafifletme potansiyeline sahiptir. Bu amaçla, nemlendirici bir odada uyumak veya burun içi spreyler kullanmak faydalı olabilir.
Sıcak, sulu bir çorba:
Tıkanıklık, sıcak sulu çorba veya sıcak içeceklerle hafifletilebilir. Burun mukozasını nemlendiren ve rahatlatıcı bu içeceklerden yararlanabilirsiniz.
Baharatlı Öğeler:
Hafifletmek için baharatlı yiyecekler tüketilebilir. Örneğin zerdeçal veya acı biber içeren yiyecekler tıkanabilir.
Tuzlu Su Banyosu:
Tuzlu su ile gargara yapmak, burun akıntısının boğaza akmasını önleyebilir ve boğaz tıkanıklığını hafifletebilir.
Yatarken Başını Uzatın:
Hafifletmek için gece boyunca başınızı yükseltilmiş bir pozisyonda yatabilirsiniz. Başınızı yükseltmek için yastığınızın altına yastıklar ekleyin.
Soğan Aroması:
Soğan kesildiğinde çıkan buharları solumak, hafifletebilir. Bununla birlikte, birçok insan bu yöntemi beğenmeyebilir.
Bu yöntemler asıl nedenini tedavi etmez; sadece geçici bir rahatlama sağlar. Uzun süreli veya şiddetli ise veya altında ciddi bir sağlık sorunu oluşturuyorsa, bir sağlık uzmanına danışmanız çok önemlidir.