Uyku Apnesi ve Hipertansiyon

Uyku Apnesi Nedir?

Uykuda solunumun geçici olarak durması veya zayıflaması, uyku apnesi olarak bilinen bir sağlık sorunudur. Bu durum, uykuda hava yolunun kısmi veya tamamen tıkanması nedeniyle ortaya çıkar. Obstrüktif uyku apnesi (OSA) en yaygın türüdür ve genellikle boğaz kaslarının gevşeyip kapanmasıyla hava yolunu engeller. Merkezi uyku apnesi (CSA) ise beyne solunumu düzenlemek için gerekli sinyaller gönderilmez. Bu iki tür uyku apnesi farklı nedenlerle ortaya çıksa da, her ikisi de uyku kalitesini bozar ve bir dizi sağlık sorununa neden olabilir.

Fazla kilo, geniş boğaz, büyük bademcikler veya burun tıkanıklığı, obstrüktif uyku apnesi ile sıklıkla ilişkilidir. Boğaz kasları gevşerken hava yolu daralır veya kapanır, bu da uyurken nefes almayı zorlaştırır. Solunum duraklamaları, uykunun derin evrelerine geçişini zorlaştırabilir ve bu da sıklıkla uyandırabilir. Uyandığınızda ağız kuruluğu, aşırı uyku hali ve baş ağrısı gibi belirtiler yaşayabilirsiniz. Kalp hastalıkları, yüksek tansiyon ve diğer ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir, bu da genel sağlık üzerinde zararlı olabilir.

Tedavisi alınmazsa uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu durum, yüksek tansiyon, diyabet, kalp hastalıkları ve inme gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Şiddeti ve kişinin genel sağlık durumu, tedavi seçeneklerinin değişmesine neden olabilir. Hafif durumlarda, yaşam tarzı değişiklikleri, özellikle kilo verme ve alkol tüketimini azaltma, faydalı olabilir. Daha şiddetli durumlar, CPAP veya sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) cihazı gerektirebilir. Bu cihaz, burun yoluyla uykuda hava yolunu açık tutmak için sürekli hava akışı sağlar. Bazı durumlarda cerrahi operasyonlar da gerekebilir.

Polisomnografi olarak da bilinen bir uyku çalışması, teşhis etmek için kullanılır. Bu test, uyku sırasında beyin dalgalarını, kalp atışlarını, solunumunuzu ve diğer vücut işlevlerini izlemektedir. Şüphesi olan kişilerin bir uyku merkezine gitmesi gerekir. Uyku apnesi teşhisi ve uygun tedavisi ile sağlık üzerindeki etkilerini azaltmak mümkündür. Bu nedenle, uyku düzeninde sorun yaşayan veya uyku apnesine dair belirtiler gösteren kişilerin bir sağlık uzmanına gitmesi tavsiye edilir.

Uyku Apnesi ve Hipertansiyon Arasındaki Bağ

Yapılan çalışmalarda hipertansiyon hastalarının %35`i günde 2 tane tansiyon ilacı kullanmalarına rağmen tansiyonların normale gelmediği gözlemlenmiştir (dirençli hipertansiyon). Bu hastaların da çoğunluğunda uyku apnesi olduğu tespit edilmiştir.

Dirençli hipertansiyonu olan hastalara yapılacak uyku testiyle tanısı konup ve ardından uyku apnesi ve hipertansiyon yapılacak tedaviyle (diyet, cerrahi, CPAP gibi) yüksek tansiyonda düzelme (regüle) olduğu gözlenebilir.

Yine yapılan bir çalışmada hipertansiyonun uykuda saatteki apne sayısıyla doğru orantılı olduğu gözlenmiştir. Uykuda apne sırasında tansiyon yüksek seyreder ve bu yükseklik gündüze de yansır ki bu da regüle olmayan tansiyonun en önemli sebebidir.

Uyku apnesiyle,kandaki oksijen seviyesi azalır, karbondioksit seviyesi artar bu da hipertansiyon ve kalp-damar kontrol merkezini refleks olarak etkiler. Ayrıca beynin oksijensiz kalması da bu yolla tansiyonu yükseltir.

Yine yapılan çalışmalar göstermiştir ki uyku apnesi kalp krizi riskini ve genel kalp hastalıklarını artırmaktadır. Uyku apnesi olan hastalar olmayan hastalara göre uykuda 3 kat daha ölüm riskine sahiptir. Uyku apnesi gece ani ölümlerin en sık sebebidir.

 

Uyku Apnesi ile hipertansiyon arasındaki ortak noktalar

– Kan basıncında değişiklikte artış
– Horlama
– Böbrek harabiyeti.
– Diyabet (şeker hastalığı)
– Genetik özellikler
– Apnede de hipertansiyonda da obezite vardır
– Her iki hastalık da erkeklerde daha çok görülür
– Kilo verme ile düzelirler
– İkiside ileri yaş hastalığıdır genelde
– Kan tetkikleri benzerdir
– Genelde ikisinde de alkol kullanımı vardır
– Yüksek kan seviyeleri vardır
– İkisinde de belli hormon ve enzimlerde benzer değişiklikler vardır
– Kanda oksijen azalması vardır.

Uyku Apnesi Neden Olur?

Genellikle, uyku apnesi birçok farklı faktörün kombinasyonundan kaynaklanır ve bu faktörler kişiden kişiye değişebilir. Boğaz kaslarının uykuda gevşemesi en yaygın nedendir. Boğaz kaslarının gevşemesi, hava yolunun kısmi veya tamamen kapanmasına neden olur, bu da nefes almanın daha zor hale gelmesine neden olur. Fazla kilo, büyük bademcikler veya geniş bir boğaz yapısı gibi anatomik faktörler bu durumu obstrüktif uyku apnesi olarak adlandırır. Vücut ağırlığının artması, boğazın etrafında bulunan yağ dokusunun artmasına neden olur. Bu, hava yollarının daralmasına neden olur. Ailede uyku apnesi öyküsü olan kişilerde bu durum daha sık görülebilir, bu nedenle genetik faktörler de etkili olabilir.

Yakalanma olasılığını etkileyen bir diğer önemli faktör yaştır. Boğaz kaslarının tonusu yaşlandıkça azalır, bu da hava yolunun kapanma olasılığını artırır. Erkekler kadınlara göre daha fazla uyku apnesi riski taşısalar da, kadınlar menopoza girdiklerinde bu risk artabilir. Ek olarak, belirli sağlık sorunları uyku apnesini ortaya çıkarabilir. Uyku apnesi riski, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, tiroid hastalıkları ve bazı nörolojik hastalıklarla ilişkilendirilebilir. Burun tıkanıklığı gibi solunum yolu sorunları, hava yolunun daralmasına ve solunum sorunlarına neden olabilir.

Alkolle birlikte yakalanma riski de artabilir. Alkol, boğaz kaslarını gevşeterek hava yolunun kapanmasını sağlar. Sigara içmek, hava yollarında iltihaplanma ve daralma gibi sorunlara yol açarak durumu daha da kötüleştirebilir. Bazı ilaçlar ayrıca boğaz kaslarını gevşetebilir ve bu da uyku apnesini tetikleyebilir.

Uyku Apnesi Belirtileri

Uyku apnesi, genellikle gece boyunca fark edilmeden ilerleyen bir durumdur ve belirtileri genellikle gündüz saatlerinde ortaya çıkar. Gece boyunca sık sık uyanmak, en yaygın belirtilerinden biri. Bu uyanmalar genellikle solunum duraklamaları nedeniyle meydana gelir ve kişi bu uyanmaları hatırlamayabilir, ancak sabahları yorgun ve uykusuz kalır.

Sabahları boğaz ağrısı, ağız kuruluğu ve baş ağrısı da yaygındır. Uyku apnesi yaşayan insanlar genellikle derin uykuya geçemezler, bu da onları gün boyunca yorgun ve enerjisiz bırakabilir. Gün boyunca aşırı uyuklama, konsantrasyon sorunları ve sinirlilik hali gibi bilişsel sorunlar da ortaya çıkabilir. Bu durum, hem iş hem de günlük yaşamda verimliliği etkileme potansiyeline sahiptir.

Ayrıca gece boyunca horlama sık görülen bir belirtidir. Hava yollarının kısmi olarak tıkanmasından kaynaklanan horlama, uyku apnesinin bir belirtisi olabilir. Ek olarak, bazı kişiler gece terlemeleri, sık idrara çıkma ve düzensiz bir uyku rutini gibi ek belirtiler gösterebilir.

Kimlerde Görülür?

Birçok kişide görülebilen bir durumdur ve genellikle birkaç risk faktörü bir araya geldiğinde ortaya çıkar. Öncelikle, fazla kilolu kişilerin uyku apnesi geçirme olasılığı daha yüksektir. Vücut ağırlığının artması boğaz çevresindeki yağ dokusunun artmasına neden olur, bu da solunum yollarını daraltır. Sonuç olarak, obezite uyku apnesinin en önemli risk faktörlerinden biri olarak kabul edilir. Ayrıca, geniş boğaz yapısına veya büyük bademciklere sahip kişilerin uyku apnesi geçirme olasılığı daha yüksek olabilir.

Genetik faktörler de olasılığını etkiler. Uyku apnesi geçmişi olan kişilerde daha yaygın olabilir. Ek olarak, belirli anatomik yapısal özellikler, olasılığını artırabilir. Örneğin, dar bir hava yolu, büyük bir dil kökü veya küçük bir çene yapısı, uyku apnesi geliştirme potansiyeline sahiptir.

Sigara ve alkol kullanımı da riski artıran diğer faktörlerdir. Alkol, boğaz kaslarını gevşetir ve hava yolunu daraltır. Sigara içmek ise hava yollarını iltihaplandırarak riskini artırabilir. Ek olarak, belirli sağlık sorunları uyku apnesini ortaya çıkarabilir. Yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, tiroid hastalıkları ve bazı nörolojik hastalıklarla ilişkilendirilebilir.

Uyku Apnesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kişinin durumunun şiddetine ve türüne bağlı olarak, uyku apnesi tedavisi için çeşitli yöntemler kullanılır. Bireysel ihtiyaçlara göre tedavi tipik olarak özelleştirilir ve yaşam tarzı değişikliklerinden tıbbi cihaz kullanımına kadar geniş bir yelpazede değişikliklere izin verilir.

Yaşam tarzı değişiklikleri, ilk olarak önemli bir tedavi yöntemidir. Kilo vermek, boğaz çevresindeki yağ dokusunun artmasına ve hava yollarının daralmasına neden olduğu için uyku apnesinin semptomlarını hafifletebilir. Düzenli olarak egzersiz yapmak ve sağlıklı bir beslenme tarzı takip etmek bu konuda yardımcı olabilir. Boğaz kaslarının gevşemesini ve hava yollarının daralmasını önlemek için alkol ve sigara içmekten kaçınmalısınız.

Tedavi sürecinde dikkate alınması gereken diğer bir unsur da uyku pozisyonudur. Hava yolunun kapanması sırt üstü uyumaktan kaynaklanabilir. Uyku apnesinin semptomları yan yatarak hafifletilebilir. Bu pozisyon değişikliklerini desteklemek için özel yastıklar ve uyku yardımcıları kullanılabilir.

Sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) cihazı da etkili bir tedavi yöntemidir. CPAP cihazı, uykuda hava yolunu açık tutmak için yumuşak bir hava akımı sağlar. Bu cihaz, uyku apnesi semptomlarını önemli ölçüde iyileştirerek uyku kalitesini artırabilir. Solunum duraklamalarını önlemek ve daha iyi uyumak için cihaz düzenli olarak kullanılabilir.

Bununla birlikte, bazı durumlarda ağız koruyucu cihazlar kullanılabilir. Bu cihazlar, alt çeneyi öne doğru kaydırarak hava yolunu açık tutar. Ağız koruyucu cihazlar, genellikle hafif ila orta düzeyde uyku apnesi olan kişiler için uygundur ve gece boyunca takılmalıdır.

Tanısı Nasıl Konulur?

Bir uyku uzmanı, uyku apnesi teşhisi koymak için bir dizi aşamalı değerlendirme yapar. İlk adım, bir sağlık uzmanıyla kapsamlı bir görüşmedir. Bu görüşme, uyku alışkanlıkları, belirtiler ve genel sağlık durumu hakkında bilgi toplamak için tasarlanmıştır. Aşırı gündüz uykululuğu, horlama, gece boyunca sık sık uyanma ve enerji eksikliği, uyku apnesinin en yaygın belirtileridir. Doktor, bu belirtiler görüldüğünde şüphe için ek testler yapmayı gerektirebilir.

Görüşmenin ardından doktor tipik olarak bir uyku testi yaptırır. Polisomnografi (PSG) ve evde uyku testi iki yaygın test şeklidir. Uyku laboratuvarında yapılan kapsamlı bir test olan polisomnografi, beyin dalgaları, kalp hızı, solunum düzeni, oksijen seviyeleri ve kas hareketlerini ölçer. Bu test, uyku apnesinin türünü ve şiddetini belirlemeye yardımcı olur. Test sırasında vücuda çeşitli elektrotlar ve sensörler yerleştirilir ve veri toplamak için gece boyunca bir süre kullanılır.

Evde uyku testleri yapmak daha kolaydır ve genellikle daha hafif belirtileri olan kişiler için daha uygundur. Genellikle evde bir cihaz kullanılır ve solunum, oksijen seviyeleri ve kalp hızı gibi temel verileri toplar. Teşhisinin doğrulanması için evde yapılan bir uyku testi yeterli olabilir, ancak bazen daha ayrıntılı bir inceleme için polisomnografi gerekebilir.

Doktor, test sonuçlarına göre bu hastalığın varlığını doğrulayabilir ve çeşitli tedavi seçeneklerini tartışabilir. Türüne ve şiddetine bağlı olarak, farklı tedavi seçenekleri vardır ve genellikle yaşam tarzı değişiklikleri, CPAP cihazı veya ağız koruyucu cihazlar gibi yöntemler içerebilir. Gerekirse, cerrahi müdahale gibi daha sonraki tedavi seçenekleri de değerlendirilebilir.

Uyku Apnesi Tedavisi Fiyatları 2025

Uyku apnesi tedavisi fiyatları, uygulanan tedavi yöntemine, uygulandığı merkeze ve hastanın durumuna göre önemli ölçüde değişebilir. CPAP cihazı kullanımı, cerrahi müdahale, ağız içi apareyler ve yaşam tarzı değişiklikleri tedavi seçenekleridir. CPAP cihazı, uyku apnesi tedavisinde en yaygın yöntemlerden biridir ve modele, markaya ve cihazın özelliklerine göre fiyatı değişir.